Szczupak pospolity to gatunek ryby słodkowodnej o największym naturalnym zasięgu występowania. Występuje w całej Europie z wyjątkiem Półwyspu Iberyjskiego i części Półwyspu Bałkańskiego, południowych Włoch, Hybrydów, Wysp Szetlandzkich i Orkadów. Pokrewne gatunki występują w środkowej Azji i Ameryce Północnej. Szczupaki lubią stawy i jeziora, starorzecza, zbiorniki zaporowe i rzeki różnej wielkości. Zdarza się spotkać szczupaka w słonawych wodach Bałtyku (m in. Zalew Wiślany i Zatoka Gdańska).
Szczupak pospolity jest drapieżnikiem, rzadko jednak goni swą ofiarę, najczęściej czyha na nią w ukryciu. Poluje na ryby, w tym inne szczupaki (uprawia więc kanibalizm), drobne ptaki wodne, żaby, drobne ssaki, które znalazły się w wodzie. Młode szczupaki aktywnie poszukują owadów i ikry, jako swojego głównego pożywienia.
Jest rybą, która świetnie przystosowała się do swojego drapieżnego trybu życia. W żuchwie szczupak ma ostre zęby, które rosną prosto w górę; zęby górne, wyrastające między innymi z podniebienia, są skierowane do tyłu, co uniemożliwia ofierze ucieczkę. Szczupak, gdy schwyci zdobycz, a stara się ją schwycić głową do przodu, trzyma ją w bardzo silnym uścisku, tak że nawet ryby o bardzo śliskiej skórze nie mogą się uwolnić.
[dt_fancy_image type=”” style=”1″ lightbox=”1″ align=”right” padding=”5″ margin_top=”5″ margin_bottom=”5″ margin_right=”5″ margin_left=”5″ width=”300″ animation=”none” media=”” image_alt=”szczupak” hd_image=”https://profundal.pl/wp-content/uploads/2014/07/IMG_4113.jpg” image=”https://profundal.pl/wp-content/uploads/2014/07/IMG_4113.jpg”]nie jest specjalnie płochliwy[/dt_fancy_image]Szczupak pospolity jest spłaszczony i opływowy. Jego łuska jest jest raczej drobna, owalna, mocno osadzona w skórze. Głowa jest wydłużona, szczęki zwężają się, a pysk jest szeroki. Na głowie szczupaka znajdują się jamki zmysłowe. Płetwy grzbietowa i odbytowa znajdują się w tylnej części ciała tej ryby i położone są blisko siebie. Szczupak dostosowuje się barwą do wody, w której żyje, najbardziej kolorowe są szczupaki zamieszkujące czyste wody. Ogólnie rzecz biorąc dorosłe szczupaki mają ciemnozielony grzbiet, jaśniejsze nakrapiane żółtymi plamami boki i biały brzuch. Płetwy parzyste tej ryby są czerwonawe i jasne, na nieparzystych występują ciemne poprzeczne paski. Samice szczupaka są większe niż samce, najczęściej samce ważą do 5 kilogramów, samice do 20 kilogramów. Największy złowiony w Polsce szczupak ważył 24,1 kg.
Szczupaki rozmnażają się przeważnie w marcu lub kwietniu, na płyciznach. Ilość ikry zależy od wielkości samicy, Narybek wylęga się po 12-15 dniach. Młode w dobrych warunkach rosną bardzo szybko.