Płaszczki, inaczej płaszczkokształtne, to ryby chrzęstnoszkieletowe, blisko spokrewnione z rekinami. Swoją nazwę zawdzięczają temu, że większość z nich ma niezwykle szerokie, zlewające się z tułowiem płetwy piersiowe i spłaszczone ciało przypominające romb lub dysk. W efekcie w wodzie wyglądają, jakby latały. Istnieje ponad 500 opisanych gatunków płaszczek, klasyfikowanych w trzynastu rodzinach. Ogólnie płaszczki zaliczają się do 4 różnych rzędów: orleniokształtnych, piłokształtnych, drętwokształtnych i rajokształtnych. Największa płaszczka to manta, zwana także diabłem morskim – ma ona do 5 metrów długości i do 9 metrów rozpiętości płetw, a waży do 1,5 tony. Najmniejsze płaszczki to gatunek z rodziny Narcinidae, którego przedstawiciele mają do 50 centymetrów długości, a także gatunek Raja stellata dorastający do 76 centymetrów długości.
Charakterystyczne dla płaszczek jest to, że nie mają ani jednej kości w swoich ciałach – cały szkielet zbudowany jest z tkanki chrzęstnej. Szczeliny skrzelowe płaszczek (jest ich zazwyczaj 5 par) znajdują się na spodniej części ciała, na spodzie ciała znajduje się także otwór gębowy. Oczy i tryskawki, przez które płaszczki wciągają wodę w celach oddechowych, znajdują się na wierzchu ciała. Płaszczki, ponieważ mają oczy na górnej części ciała, nie widzą swojej spodniej części, ani tego, co dzieje się pod nimi. Rekompensuje im to świetny węch – dzięki niemu orientują się w przestrzeni pod sobą i lokalizują zdobycz.
Płaszczki żyją najczęściej w wodach słonych, w morzach i oceanach różnych części świata – od strefy tropikalnej, przez subtropikalną, po umiarkowaną. Najczęściej wybierają płytkie wody niedaleko brzegów, są jednak gatunki żyjące na głębokości nawet 3000 metrów. Manty żyją w wodach pelagicznych, na otwartym oceanie, jednak są też gatunki, żyjące w wodach słonawych ujść rzek, a nawet w wodach słodkich. Większość płaszczek żyje przy dnie, często prowadzą nocny tryb życia.
Płaszczki mają tępe, zaokrąglone zęby przystosowane do rozgryzania skorup – najczęściej żywią się ostrygami, małżami, skorupiakami, które znajdują na dnie. Zjadają też niektóre ryby. Jednak manta, największa płaszczka, żywi się planktonem.
Zapłodnienie u płaszczek następuje wewnątrz ciała samicy. Niektóre gatunki są żyworodne, inne jajorodne. U gatunków jajorodnych jajo znajduje się w swoistej skóropodobnej torebce, które, puste, często w dużej ilości wyrzucane są na plaże w miejscach, gdzie w wodach żyje wiele płaszczek. Takie puste torebki tradycyjnie nazywane są „torebkami syren” (ang. „mermaid’s purses”).
Płaszczki nie mają płetwy odbytowej, zamiast płetwy ogonowej mają biczowaty ogon, często zakończony kolcem jadowym. Ukąszenie płaszczki jest potencjalnie niebezpieczne dla człowieka, od takiego ukąszenia zginął m.in. znany australijski przyrodnik i reporter Steve Irwin, zwany „Łowcą Krokodyli”. Uważane są jednak za łagodne stworzenia, które atakują tylko wtedy, gdy są sprowokowane. Drętwy potrafią wytwarzać prąd, służący im do obezwładniania zdobyczy, taki prąd może ogłuszyć, ale nie zabić dorosłego człowieka. Nie odnotowano dotąd przypadku śmierci człowieka przez porażenie prądem drętwy.
Nurkowanie wśród tych stworzeń, zwłaszcza mant, to niezapomniene wrażenia.
fajny artykuł